پوسیدگی های ناشی از قارچ ( پیتیوم )

چمن نیز همانند سایر گونه های گیاهی فضای سبز در معرض ابتلا به بیماریهای متعددی قرار دارد که ممکن است میکروبی یا غیر میکروبی باشد عبارتند از ویروسها، قارچها، باکتریها، نماتدهاعوامل میکروبی(زنده)و ...که در گیاه

ایجاد بیماری می کنند و بیماریهای غیرمیکروبی در واقع اختلالات فیزیولوژیک هستند که علاوه بر اینکه به تنهایی قادر

به تولید بیماری هستند، گیاهان را در مقابل حمله عوامل میکروبی حساس می کنند.

از جمله عوامل بیمارگر چمن، گونه های قارچ پیتیوم است که در این دستورالعمل به معرفی علائم ناشی از آن در چمن

و روشهای کنترل آن پرداخته شده است.

بیماري هاي گیاهچه Seedling Disease

وقتی جوانه زنی چمن و رشد گیاهچه های آن به دلیل نامناسب بودن شرایط محیطی و بستر کشت کند شود، چمن به

تعدادی از قارچهای عمومی خاکزاد حساس شده و بیماری ایجاد می گردد.بیماری های ناشی از این قارچها اغلب باعث زوال بذر یا گیاهچه و گاهی سبب خسارت وسیع در چمنهای تازه کاشت می گردد.

علائم و ظواهر بروز بیماري:

وقتی شرایط محیط، بیشتر برای رشد بیمارگر مناسب باشد تا جوانه زنی بذور ، بیمارگرها سبب زوال و مرگ بذر می شوند اگر شرایط محیطی کمی با شرایط مطلوب برای فعالیت بیمارگر فاصله داشته باشد بذرها جوانه زده و تولید

گیاهچه های ضعیفی می نمایند که بعداً مورد حمله بیمارگر قرار گرفته و قبل یا بعد از خروج از خاك از بین می

روند مرگ بذور و گیاهچه عموماً در بستر بصورت غیر یکنواخت اتفاق می افتد.

بعضی نواحی دارای گیاهچه های قوی و متراکم و با رشد خوب هستند در حالی که در نواحی دیگر معدودی گیاهچه سالم وجود دارد.

گیاهچه های مرده پس از بیرون آمدن از خاك دارای لکه های خیس درسطح طوقه هستند .این لکه ها به سرعت دور تادور گیاه را فرا گرفته و سبب پژمردگی ، چروکیدگی و زرد و قهوه ای شدن همراه با مرگ بوته می شود.

عامل بیماري

تعدادی از قارچهای خاکزاد قادر به ایجاد پوسیدگی بذر و بیماریهای گیاهچه هستند که شایعترین آن ها گونه های

می باشند.Pythium,Fusarium,Rhizoctonia,Microdochium

بیماري هاي ناشی از قارچ پیتیوم

بیماری هایی که به سبب گونه های پیتیوم رخ می دهند اغلب به سوختگی پیتیومی لکه روغنی، بلایت لکه ای، پوسیدگی طوقه و ریشه، سوختگی پنبه ای و سوختگی برفی موسوم هست. همه گونه های چمن به حمله پیتیوم

حسا سند اما گونه های فصل سرد چمن بیشتر خسارت می بینند. بیماری ممکن است در هوای خنک یا سرد و مرطوب

رخ دهد اما به ندرت در طی این دوره ها تشخیص داده می شوند.

مشخص ترین و شدیدترین خسارت به اندام های هوایی در هوای مرطوب و بسیار گرم اتفاق می افتد

در این شرایط چمن سالم در کمتر از یک روز نابود می گردد.

علایم:

لکه های گرد به قطر 2 تا 5سانتیمتر( گاه تا 15 سانتیمتر) در آب و هوای گرم تا داغ و مرطوب به طور ناگهانی برروی برگها ظاهر میگردد. درچمن هایی که زود به زود کوتاه می شوند اندازه لکه کوچک است با سرعت زیاد بزرگ شوند لکه ها روی چمن هایی که بلندتر زده می شوند از نظر قطر، بزرگتر و از نظر شکل غیر منظم تر هستند صبح زود برگهای چمن ، آب خیس و تیره بنظر میرسند . با سایش این بوته ها در بین انگشتان،لکه های

آب خیس، روغنی حس می شوند و از این رو لکه روغنی نامیده می شوند پبرگهای آلوده قهوه ای روشن تا قهوه

ای شده و در هنگام خشک شدن در هم می آمیزند در صورت بالا بودن رطوبت ، به خصوص در هنگام شب

،برگ های پژمرده با توده ی سفید پنبه ای میسلسوم قارچ پوشیده می گردند این مرحله به نام سوختگی

پنبه ای نامیده می شود

پوسیدگی ریشه و طوقه چمن:

گونه های پیتیوم با بیماری های طوقه و ریشه همراه هستند و سبب زوال عمومی چمن می شوند

چمن های آلوده باریک کم رنگ و کم رشد به نظر می رسند. این علایم ممکن است .

به صورت لکه های کوچک و یا به صورت زوال عمومی و از بین رفتن نواحی وسیعی از چمن بروز کند

پوسیدگی پیتیومی ریشه و طوقه بیشتر در زمینهای گلف و چمن منازل که مراقبت زیادی برای شاداب نگهداشتن آنها بعمل می آید، دیده می شود، علایم بیماری معمولاً هر زمانی در طی در شرایط سرد و مرطوب اوایل فصل بهار و اواخر پاییز علایم بیماری ابتدا فصل رشد گیاه قابل مشاهده است بصورت لکه های کوچک و پراکنده به رنگ زرد با قطر 4 تا 7 سانتیمتر ظاهر می شوند گیاهان آلوده پس از گذراندن خواب زمستانه مشخصاً نحیف تر از گیاهان غیر آلوده می باشند چمن آلوده اغلب به کاربرد کودهای شیمیایی واکنش ضعیفی نشان می دهد

لکه ها در چمنهایی که شدیداآلوده اند به یکدیگر پیوسته و نواحی بزرگ زردی که عموماً ضعیف هستند را ایجاد میکنند با بالا رفتن دما نواحی وسیعی از چمن، پژمرده قهوه ای و خشک می گردد.

در شرایط گرم و مرطوب اواسط تابستان علایم اولیه به صورت لکه های کوچک ای روشن متمایل به قهوه ای یا برنزه مشابه لکه دلاری ظاهر می شود.

این لکه ها به هم پیوسته و نواحی وسیعی را آلوده نموده که در نهایت پژمرده شده و از بین می روند.

برخلاف بلایت پیتیومی، در دوره های آلودگی ، میسلیوم های هوایی وجود ندارد و به ندرت می توان

پوسیدگی پیتیومی طوقه و ریشه را صرفاً بر اساس علایم مزرعه ای تشخیص داد.

در گیاهانی که آلودگی شدید دارند طوقه ها آب خیس بوده و حجم و استحکام سیستم ریشه به

طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد

شرایط گسترش بیماري:

رطوبت بالا برای ایجاد خسارت سنگین توسط گونه های پیتیوم ضروری است. رطوبت نسبی بالای 90 در صد

حداقل به مدت 14 ساعت و دمای بالای 20درجه سانتگراد برای سوختگی اندامهای هوایی مطلوب است.

بیماری در هوای بسیار گرم(30-35 درجه سانتیگراد در روز و بالای 20 درجه در شب) و مرطوب یا بارانی سبب خسارت باورگردنی به قسمتهای هوایی می شود. آبدار بودن چمن و یا مصرف زیاد کود اوره شرایط ویژه ایجاد کننده ی حساسیت به بیماری است.بیماری در خاکهای قلیایی نسبت به خاکهای اسیدی شدیدتر بروز می نماید.

كنترل بیماري:

1-در دوره های گرم و مرطوب بذر چمن با قارچکش مناسب نظیر کاپتان و یا مانکوزب ضدعفونی شود

2-از آبیاری بیش از حد چمن تازه کاشت و نیز آبیاری در ساعات آخر روز اجتناب شود بلکه آبیاری در دفعات کم و در اوایل روز انجام شود

3-پس از چمن زنی، بقایای چمن به طور کامل از سطح چمنکاریها جمع آوری شود.

4-از استفاده بیش از اندازه کودهای نیتراته در چمن خودداری گردد. حتی الامکان از منابع نیتروژنی استفاده شود که به کندی در اختیار گیاه قرار می گیرد. کود این امر به ویژه در کود پاشی بهاره و تابستانه باید منظور شود.

5-در صورت امکان از چمن زنی در هوای گرم و مرطوب اجتناب گردد.(به دلیل وجود و احتمال گسترش مسیلیوم های قارچ)

6-طراحی فضای سبز به نحوی انجام شود که نفوذ نور به درون قسمت های هوایی چمن به خوبی صورت پذیرد تا از تجمع رطوبت زیاد در یک محل جلوگیری شود.

7-استفاده از قارچکش های حفاظتی نظیر مانکوزب، متالاکسیل، کاپتان و... اغلب برای کنترل بیماری در اندام های هوایی گیاه به ویژه در زمینهای گلف و سایر زمین هایی که مدیریت چمن در آنجا به شدت اعمال می شود در هنگام بروز بیماری توصیه می گردد.

8-کنترل شیمیایی پوسیدگی پیتیوم ریشه و طوقه در مواردی موفق و در مواردی ناموفق بوده است.

در میان گونه های چمن، کاربرد قارچ کشها بیشتر در Lolium perenne یا چمن های مخصوص فصل سرما که در اواخر بهار یا تابستان کاشته می شود، توصیه می گردد. در صورت نیاز به مبارزه شیمیایی از قارچکش های فوق الذکر به صورت محلول پاشی استفاده می شود.

9-از آنجا که بیماری های ناشی از گونه های پیتیوم به شدت وابسته به خاك های خیس و لایه های نازك رطوبت در

اندامهای هوایی هستند مدیریت آب بیشترین اهمیت را در کاهش پتانسیل بیماری دارد. در هنگام احداث عرصه

جدید چمن ، زهکشی خوب سطح و زیر سطح چمن الزامی است.

10- از کاشت چمن در فضاهایی که جریان هوا به علت وجود درختان، درختچه ها یا دیگر موانع به شدت کاهش یافته اجتناب گردد.

11-بذور چمن در عمق توصیه شده کاشته شود.غلطک زدن بعد از پاشیدن بذور سبب تماس خوب بذر با خاك شده و در نتیجه جوانه زدن آنها تسریع می یابد.

12- از آبیاری بیش از اندازه بسترهای کشت جدید اجتناب شود( آبیاری در حد نیاز انجام شود)

13- قارچکشهای متعدد ی با اثر عالی برای ضد عفونی بذر یا ریختن در خاك برای کنترل پوسیدگی بذر در دسترس است و همچنین اسپری نمودن قسمتهای هوایی یا ریختن قارچکش در خاك برای کنترل سوختگی گیاهچه موثر می باشد بهتر است. از بذوری استفاده شود که قبلاً با قارچکش هایی نظیر کاپتان و تیرام پوشش داده شده اند.